•İkincil korunma (tarama, erken tanı) Kanser olan ancak şikayeti olmayan kişileri tarayarak kansere henüz belirti vermeden erken tanı koymaktır.
• Meme kanseri - mamografi
• Serviks kanser - pap smear
TARAMA PRENSİPLERİ
• Hastalık sıklığı ve şiddeti itibariyle bir halk sağlığı sorunu
olmalıdır.
• Hastalığın seyri erken teşhis için uygun bir zaman aralığına
izin verecek şekilde olmalıdır.
• Erken teşhis edildiğinde kür sağlayacak tedavi seçenekleri
olmalıdır.
• Tedaviye erken (semptomlar başlamadan önce)
başlandığında daha etkili olabilmelidir.
• Güvenilir, kolay, ucuz ve toplum çapında uygulanabilir bir
tarama testi olmalıdır.
• Hedef populasyon için taramaya başlama yaşı ve tarama
aralığı belirlenmiş olmalıdır.
• Tarama testleri tanı koydurmaz, tarama testi pozitif bireylere tanı için
ileri tetkikler yapılması gerekir (ek görüntüleme, biyopsi vs.)
SAĞLIKLI BİREYLERDE TARAMA ÖNERİLEN KANSERLER1. Meme kanseri
2. Serviks kanseri
3. Kolorektal kanser
4. Prostat kanseri
5. Akciğer kanseri
6. Cilt kanseri
Meme kanseri
1. 40 yaşından itibaren yıllık mamografi
2. 20-40 yaş arasında 3 yılda bir, 40 yaşından itibaren yıllık meme
muayenesi
3. 20 yaşından itibaren kendi kendine meme muayenesi
- Hasta bilgilendirilip karar kendine bırakılmalı
• Memede kitle palpe edilirse MAMOGRAFİ NORMAL OLSA da US ile
değerlendirilmeli ve solid lezyonlar ya da solid komponenti olan kistik
lezyonlara biyopsi yapılmalıdı.
KOLOREKTAL KANSER RİSK GRUPLARI
1. Orta Derecede risk grubu
50 yaş üzerindeki asemptomatik populasyon
2. Yüksek Risk Grubu
a. İBH
b. Adenomatöz polipozis
c. Turcot sendromu
d. Juvenil polipozis
e. Özgeçmişinde: Sporadik adenoma, kolorektal kanser İBH, meme, over veya endometrial kanser olması
f.Soy geçmişinde: FAP, HNPKK, Birinci derecede akrabada 60 yaş öncesinde Kolorektal Ca
Kolorektal kanser tarama teknikleri:
1. Gaitada gizli kan tayini
2. Fleksibl sigmoidoskopi
3. Kolonoskopi
4. Çift kontrastlı Baryumlu kolon grafisi
5. CEA tayini
6. Gaitada DNA tayini
7. Virtual (sanal )kolonoskopi
Kolorektal kanser :
İnflamatuvar barsak hast:
• Semptomlar başladıktan 8-10 yıl sonra kolonoskopi taramalarına başlanır ve 1-2
yılda bir tekrarlanır.
• Adenom/polip öyküsü: taramalar daha sık yapılır (<10 yıl)
• Kolon kanseri öyküsü: 1yıl içinde tekrar kolonoskopi, sonra 2-3 yılda bir.
Serviks kanseri:
•Taramaya 21 yaşında başla
• (Aşılı olsun olmasın)
•3 yılda bir tara
•Ardışık 3 pap test negatif ya da geçmiş 10 yıl içinde hiç pozitif test yok ise 65 yaşında
kesilebilir
• Yüksek riskli HPV-DNA testi de yakın zamanda 30 yaş üzerindeki hastalarda
taramada onaylanmıştır.
• HPV aşısı olan bireylerin de taramaya aynı kriterlere göre devam etmesi
önerilir.
Prostat kanseri
• 50 yaş üzerindeki hastalarla taramanın olası fayda ve zararları
tartışılmalı. Hasta isterse taramaya başlanabilir.
• 50 yaştan itibaren yıllık düzenli PSA+prostat muayenesi
(10 YILDAN FAZLA YAŞAM BEKLENTİSİ OLAN HASTALARDA BAKILMALI)
Akciğer kanseri:
•55-74
• En az 30 PY sigara öyküsü
• Bırakmışsa 15 yıl içinde bırakmış olmalı
• 1 yıl arayla 3 spiral BT vs. PAAC
• BT düşük doz (1.5 mSv)
• Diyagnostik BT8 mSv
• >4 mm non-kalsifiye nodüller pozitif kabul edilmişKişiye ve
doktoruna bildirilmiş, sonraki takip bireysel.
Cilt kanseri
• Klinikte cilt muayenesi
• Kendi kendine cilt muayenesi
ABCD
ABCDE
1. Asymmetry (A)-ASSİMETRİ
2. Border (B) irregularity-DÜZENSİZLİK
3. Color (C) variation (heterogenous colorisation)-RENK DEĞİŞİKLİĞİ
4. Diameter (D) (>6mm)-DİAMETRİNİN 6 MM ÜZERİNDE OLMASI
5. Evolution (E) -İLERLEME
GENEL MUAYENE
• 20-40 YAŞ 3 YILDA BİR
• >40 YAŞYILDA BİR
• Genel muayeneye ek olarak:
• Testis, cilt, lenf nodu, tiroid, oral kavite muayenesi
Kişilik haklarına saygısızlık ve hakaret içermeyen tüm yorumlar yayınlanmaktadır.
Sayın Doktor Hanım hiç kuşku duymadan başvuracağınız son derece güler yüzlü ve işine aşık, keşke tüm doktorlarımız böyle olsaydı dedirten bir hekim. Ablamızın tedavisinde kendisiyle tanışma onuruna eriştik. Son derece ilgili ve tedavi sürecini yakından takip ediyor. Çok ama çok şanlıyız doktorumuz olduğunuz için. Saygılarımızla...
Babamın aşırı terleme şikayeti vardı. Günel hanım'a tesadüfen gittim.Profesyonel bilgisiyle; babamda yüksek enfeksiyon,şeker,tansiyon ve koah'sı olduğunu öğrendik. o kadar naif,samimi,yardımsever,empati yapan bir doktor ki, muayeneden sonraki günlerde bile sürekli babamın nasıl olduğunu sordu.hastasına yaklaşımı ve takibi beni kendisine hayran bıraktırdı.İyiki yollarımız kesişti, sağolsun babam şuan Günel hanımın sayesinde çok iyi. Kendisine sonsuz teşekkürler ediyorum.
Annemin mide şikayetleri için götürdüm. Götürmeden önce çok endişeliydim ama Günel hanımın güven veren bilgisi sayesinde tüm endişelerim yok oldu gitti. O kadar güler yüzlü o kadar iyi bir doktor ki... Bütün şikayetlerini dinledi çok iyi ilgilendi ve verdiği tedavi sonucu tüm değerlerimiz düzeldi. Hiç düşünmeden gidebileceginiz inanılmaz ilgili ve güven veren işinde uzman harika bir doktor. Kendisine çok teşekkür ederim.
Gebeliğim sırasında halsizliğim ve ciddi anlamda güçsüzlüğüm vardı. Takibinde olduğum hekim her ne kadar normal olduğunu söylediyse de bir gün halsizlik şikayeti ile başvurduğum tatlı doktorum Günel Hanım ayrıntılı muayene ve tetkiklerimi yaptı gebelik tiroidi olduğumu söyledi. Tedavimle ilgili önerilerini kadın doğum uzmanı ile paylaştım ve tedaviye başladık gebeliğimin geri kalan kısmı daha sağlık geçti. Günel Hanım olmasaydı belki bebeğim bile etkilenecekti ama sayesinde ikimizde çok sağlıklıyız. Dünya tatlısı doktorumuza çok teşekkür ediyorum.
Doktor Hanım her şeyden önce insana değer veriyor, Çok pozitif ve işinde uzman. Hayatımda geçirdiğim en zor hastalıkta teşhisi kısa sürede koydu. Rahatsızlığımdan dolayı kan sonuçlarını almaya bile gidemediğim için bana Telefonla bilgi vermeyi kabul edip ilaçlarımı yazdı, bir hafta sonra kontrole çağırdı Ve yine çok ilgilendi. Ve ben bir hafta gibi kısa bir sürede kendimi toparladım. Kendisine ilgisi ve yardımları için çok ama çok teşekkür ediyorum.
doktor hanım çok cana yakın ve ilgili bir hekim muayene olurken kendimi çok rahat ve huzurlu hissettim. Herkese tavsiye etmek istedim. sık sık enfeksiyon oluyordum çok sık idrara çıkıyordum. sorunun böbrek veya idrar yollarımda sanıyordum ancak doktor hanımın ilgisi sayesinde Şeker hastalığım olduğunu öğrendim. Takibimize başladık ve bu süreçte ben kendisine güveniyorum.